Τι ακριβώς διακυβεύεται στην ελληνική κρίση

Ένα φάντασμα στοιχειώνει την Ευρώπη – το φάντασμα της δημοκρατικής εναλλακτικής λύσης στη λιτότητα. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα είναι η ενσάρκωση αυτής της εναλλακτικής λύσης, και αυτός είναι ο λόγος που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) συμμάχησαν με το ΔΝΤ για να εξορκίσουν την πρόκληση που αντιπροσωπεύει. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα πολιτικά κόμματα, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, υποστήριξαν, είτε σιωπηρά, είτε ενεργά, τη συμμαχία κατά του ΣΥΡΙΖΑ.

Από την εκλογική του νίκη τον Ιανουάριο, ο ΣΥΡΙΖΑ επεδίωξε, χωρίς όμως αποτέλεσμα, να διαπραγματευτεί την απαλλαγή από την καταστροφική λιτότητα που είχε επιβληθεί από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, από ένα πρόγραμμα το οποίο είχε προκαλέσει οικονομική και κοινωνική καταστροφή σε επίπεδα που συνήθως συνδέονται μόνο με εμπόλεμη περίοδο, ένα πρόγραμμα που ανέβαλε την ανάκαμψη για το απώτερο μέλλον και ενέτεινε το βάρος του χρέους.

Η κυβέρνηση, παρά τις προεκλογικές της δεσμεύσεις για τερματισμό της λιτότητας, όργωσε τη χώρα προς αναζήτηση κάθε πιθανού πόρου μετρητών, έκανε περικοπές δαπανών για να επιτύχει πλεονασματικό προϋπολογισμό και κατέβαλε τις πληρωμές στους πιστωτές. Η Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ (γνωστά πλέον ως «θεσμοί» αντί για Τρόικα) κατέστησαν σαφές εξαρχής ότι δεν τίθεται θέμα συζήτησης για μείωση του χρέους, τη μόνη ρεαλιστική λύση για την παρατεταμένη κρίση. Παρόλο που η κυβέρνηση επεδίωξε υπομονετικά να διαπραγματευτεί, και ακόμα αποδέχτηκε την παράταση της καταστροφικής υπό όρους διάσωσης, η οποία θα απομυζούσε επιπλέον δισεκατομμύρια ευρώ από την οικονομία, εντούτοις οι προτάσεις της αντιμετωπίστηκαν με απόρριψη, περιφρόνηση και προσβολές.

Οι «θεσμοί» με κυνισμό αποποιήθηκαν κάθε ευθύνη για την προβλέψιμα μαζική οικονομική κατάρρευση. Τα περιορισμένα κυβερνητικά μέτρα για τη διασφάλιση στοιχειώδους διατροφής και συνεχούς πρόσβασης σε ηλεκτρικό ρεύμα για τις πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού αποδοκιμάστηκαν ως μη αποδεκτή μονομερή ενέργεια. Για τον επικεφαλής της Επιτροπής, τον Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ, του οποίου το προηγούμενο επίτευγμα ήταν να καταστήσει το Λουξεμβούργο φορολογικό παράδεισο για τις πολυεθνικές εταιρείες, καμία από τις φορολογικές προτάσεις της ελληνικής πλευράς δεν ήταν αρκετά αναδρομική. Οι κυβερνητικές προτάσεις για τη διατήρηση των βασικών συστημάτων συλλογικής διαπραγμάτευσης και κοινωνικής προστασίας απορρίφτηκαν κατ’ επανάληψη. Η ΕΚΤ ενορχήστρωσε την εκροή κεφαλαίων και τις μαζικές αναλήψεις από τις τράπεζες καθώς περιόρισε την πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών σε δάνεια ενώ παραχώρησε τόση μόνο ρευστότητα έκτακτης ανάγκης όση χρειαζόταν για να συνεχίσει να ασκεί σταθερή πίεση.

Τώρα οι «θεσμοί» πήραν νέα μέτρα για να καταποντίσουν την ελληνική οικονομία ύστερα από την απόφαση της κυβέρνησης να διεξάγει δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου σχετικά με τους όρους της διάσωσης. Στόχος είναι να ενισχυθεί η εξουσία των τραπεζών και των επονομαζόμενων τεχνοκρατών (οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι εξαιρετικά πολιτικοποιημένοι) και να υπενθυμίσουν στους Έλληνες πολίτες ότι δεν θα πρέπει ούτε καν να φανταστούν ότι θα μπορούσαν ποτέ να αμφισβητήσουν την παντοδυναμία των οικονομικών.

Η καθαρή και ξάστερη αλήθεια είναι ότι αυτή η θηριωδία που ονομάζεται λιτότητα http://www.iuf.org/w/?q=node/3928 σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσε να επιτύχει το αποτέλεσμα που δήθεν σκόπευε.

Οι διαπραγματεύσεις εξαρχής δεν αφορούσαν τα οικονομικά θέματα, αλλά την αλλαγή καθεστώτος - και την εξάλειψη της πιθανότητας πολιτικής εξάπλωσης σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Το 1953, στη Σύνοδο του Λονδίνου, οι πιστωτές της Γερμανίας συμφώνησαν να διαγράψουν το μισό από το ευμέγεθες προπολεμικό χρέος της Γερμανίας και φρόντισαν η αποπληρωμή του υπολοίπου να εξαρτάται από τη δυνατότητα πληρωμής της Γερμανίας εφόσον παρουσίαζε εμπορικό πλεόνασμα. Αν δεν είχε πλεόνασμα, δε θα γίνονταν πληρωμές. Η Συμφωνία του Λονδίνου ήταν πολιτικού χαρακτήρα και είχε ως στόχο να ενισχύσει τη θέση της Γερμανίας κατά την ψυχροπολεμική περίοδο. Η απόφαση για υπονόμευση της αριστερής κυβέρνησης στην Ελλάδα είναι και αυτή πολιτικού χαρακτήρα. Ο ισχυρισμός, που αδιάκοπα επαναλαμβάνεται αυτούς τους τελευταίους 6 μήνες των διαπραγματεύσεων, δηλαδή, ότι η Ευρώπη μπορεί να αντέξει τη χρεοκοπία της Ελλάδας και την έξοδό της από το Ευρώ, μπορεί να αντιστραφεί. Η Ευρώπη μπορεί να απορροφήσει μια σημαντική απομείωση του ελληνικού χρέους και αυτό μάλιστα θα ήταν ωφέλιμο για όλους. Ωστόσο, οι «θεσμοί» είναι αποφασισμένοι να δώσουν ένα πολιτικό μάθημα στην Ελλάδα και όχι μόνο σε αυτήν.

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η κυβέρνηση υπερασπίστηκε τη θέση της υπομονετικά, και συχνά με εύγλωττο τρόπο. Οι προτάσεις της για περιορισμένα μέτρα που θα υπερασπίσουν τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους και τους άπορους από τα πλήγματα μιας άνευ προηγουμένου ύφεσης θα έμοιαζε ως η πλέον μετριοπαθής μορφή κεϋνσιανισμού πριν από τριάντα χρόνια. Το γεγονός ότι τώρα απορρίπτονται ως απειλή για την ευρωπαϊκή τάξη μάς λέει πολλά για την εν λόγω τάξη καθώς και για την υποβόσκουσα κρίση της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας πολιτικής. Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ απέδειξε την εν δυνάμει ισχύ ενός ευρέος κινήματος της Αριστεράς το οποίο είναι έτοιμο να αμφισβητήσει το στάτους κβο. Η αλληλεγγύη τώρα, όσο ποτέ άλλοτε, είναι επιτακτική προκειμένου ο ΣΥΡΙΖΑ να συνεχίσει τον αγώνα. Τα συνδικάτα είναι οι σωστές φορείς για τη διοργάνωση αυτής της επίδειξης αλληλεγγύης.